Polskie Pompeje czyli Kostrzyn nad Odrą

Kostrzyn nad Odrą (niem. Küstrin) w 1945 r. po zaciekłych walkach został całkowicie zniszczony. Niektóre źródła podają, że w ruinę popadło 99% tkanki miejskiej, a inne, że nawet 100%. Myślę, że ten 1% przy tej skali nie ma wielkiego znaczenia...Niemcy przez prawie półtora miesiąca zaciekle bronili "bramy do Berlina". Armia Czerwona w końcu zdobyła miasto ale ceną tego zwycięstwa było gruzowisko. Stąd ukuto stwierdzenie, że to polskie Pompeje albo polska Hiroszima.

Nie będę wstawiał archiwalnych zdjęć ale polecam poszukać i zobaczyć jak miasto wyglądało kiedyś a jak zaraz po zakończeniu działań wojennych w 1945 r..

Przez bramę (Brama Berlińska) wchodzimy na Stare Miasto...

W XVI wieku margrabia Jan Hohenzollern zdecydował, że w Kostrzyniu zbuduje swoją rezydencję. Miasto stało się stolicą Nowej Marchii (główne miasto na terenach przygranicznych Świętego Cesarstwa Rzymskiego). Fakt ten doprowadził to szybkiego rozwoju miasta i budowy wałów, twierdzy oraz reprezentacyjnego zamku.

Brama jako fragment fortyfikacji Twierdzy Kostrzyn.

Tyle pozostało po pomniku Jana z Kostrzyna, który stał na placu przed kościołem.

Ruiny zamku.

Pozostawiono stary układ ulic chodzimy więc m.in. po Placu Ratuszowym, Placu Zamkowym, Królewskiej, Jatka...

Bastion Brandenburgia.

Przystań żeglarska przy wałach obronnych (na Odrze).

Rawelin August Wilhelm.

Tablica pamiątkowa Hansa Hermanna von Katte (porucznik w armii pruskiej i przyjaciel Fryderyka II z dzieciństwa. Katte został stracony na rozkaz Fryderyka Wilhelma I, króla Prus).

Bastion Filip.

Ruiny Ratusza i Kościoła Mariackiego.

Miasto celowo pozostawiono w ruinie, by przypominać ludziom o grozie wojny i ostrzegać przed jej powrotem.

Bastion Król.

Brama Berlińska i punkt informacji turystycznej (kasa).

Brama Chyżańska.

Jakby co to dalej jesteśmy na tropach Templariuszy. Ziemia kostrzyńska w 1232 roku za sprawą nadania przez księcia wielkopolskiego Władysława Odonica została objętą pieczą przez braci Zakonu Ubogich Rycerzy Chrystusa i Świątyni Salomona.

Ukraina się broni, sobota, 1340. dzień wojny.

#StopWar

#FreeUkraine  

Fort Sarbinowo

Fort Sarbinowo (niem. Fort Zorndorf), jest to największy tego typu kompleks w całym zamierzeniu fortyfikacji, jeden z czterech fortów Twierdzy Kostrzyn (pozostałe: Fort Czarnów, Fort Gorgast i Fort Żabice). Wyposażony m.in. w 24 działa artyleryjskie, suchą fosę i dwa wały obronne.

Fort Sarbinowo wybudowano w latach 1883–1889 według wytycznych strategów ówczesnej sztuki wojennej i fortyfikacyjnej. Załogę stanowili żołnierze w liczbie ok. 600.

Postęp związany z rozwojem wyrzutni i zasięgu rażenia pocisków artyleryjskich spowodował, że już 15 lat później przydatność obronna twierdzy zmieniła się nieodwracalnie - obiekty stały się bezużyteczne w swym pierwotnym założeniu.

W czasie I Wojny Światowej był tu obóz jeniecki (więźniami byli tu m.in. francuski lotnik Roland Garros i radziecki marszałek Michaił Tuchaczewski). Po wojnie funkcjonował tu obóz przejściowy dla Niemców, którzy znaleźli się na obszarze II RP ale nie chcieli zostać - czekali na przesiedlenie do Rzeszy (obóz dla optantów).

W czasie II Wojny Światowej w obiektach fortyfikacji działała fabryka amunicji (oddział niemieckiej fabryki MUNA znajdującej się k. Słońska [Sonnenburg]).

Po zakończeniu II WŚ na terenach fortu detonowano niewybuchy, niewypały i amunicję.

 

Działania te doprowadziły do wielu zniszczeń obiektu. Resztę dokonał deszcz, mróz, czas...

Zamysł fortyfikacyjny był o wiele większy, miało powstać 8 fortów w okolicach Kostrzyna.

Fort Sarbinowo jest ogromny, niech o tym świadczy fakt, iż obwód muru przeciwstoku liczy sobie 1082 m (wzdłuż jego wewnętrznej ściany). Niestety gęste zarośla i las pochłonął wszystko wokół i tego nie widać.

Z uwagi na stan techniczny zalecam wielką ostrożność podczas zwiedzania.

Korytarze są bardzo przestronne, robią wrażenie.

Galeria.

Fort nigdy nie spełnił swojej pierwotnej (obronnej) roli ani nie brał udziału w działaniach wojennych. Warto jednak tu przyjechać i zobaczyć ten rozmach na własne oczy.

Ukraina się broni, sobota, 1333. dzień wojny.

#StopWar

#FreeUkraine  

Chwarszczany - kaplica Templariuszy

W XIII wieku katolicki zakon rycerski Templariuszy ustanowił tu swoją komandorię (zorganizowana jednostka administracyjno-gospodarcza, która zarządzała majątkiem ziemskim i służyła celom zakonnym, takim jak rozwój ekonomiczny i rekrutacja nowych członków). Sam Zakon Templariuszy jak i bracia w nim będący są do dziś pewną tajemnicą. Powstał w Jerozolimie w roku 1118 aby chronić pielgrzymów udających się do Ziemi Świętej. 

Kaplica była częścią większego zamysłu obronnego i gospodarczego utworzonego na bagnach i rozlewiskach wokół rzeki Myśla.

Tylko jedna taka kaplica powstała w Polsce, a ciekawostką jest to, że jest też jedną z nielicznych takich budowli na świecie, która zachowała się w swoim oryginalnym kształcie i wyglądzie.

Po edykcie papieża Klemensa, który w 1312 r. rozwiązał Zakon Templariuszy komandorię w Chwarszczanach przejęli bracia joannici. Później (w XV w.) nastali tu Bracia z Zakonu Najświętszej Marii Panny (Krzyżacy), dalej Protestanci (w XVI w.) by ostatecznie znowu przejść pod zarząd katolików. Ściana frontowa i wejście główne.

Zakrystia.

Monumentalna nawa główna (25 metrów wysokości).

Balkon (chór).

Zabytkowa drewniana ambona.

Krucyfiks.

Łuk sklepienia.

Widok z chóru (empora chórowa).

Oryginalne gotyckie malowidła ścienne z XIV wieku. Zabytkowe polichromie przedstawiają sceny z życia Chrystusa i świętych.

Pod koniec II Wojny Światowej ofensywa wojsk Armii Czerwonej spowodowała liczne uszkodzenia obiektu oraz wygnanie z tych terenów społeczności niemieckiej.

Zabytkowe artefakty z wystroju kaplicy. Fragment płyty nagrobnej Hansa von Rotkircha, komendanta domeny chwarszczańskiej i dębnowskiej, zmarłego w 1617 r. Tylko tyle pozostało (głowa), cała postać na płycie nagrobnej mierzyła 160 cm. 

Prezbiterium. Obecnie kaplica templariuszy znana jest jako świątynia pw. św. Stanisława Kostki.

Czy tajemnicze skarby Templariuszy są gdzieś ukryte na tym terenie?

Ukraina się broni, sobota, 1326. dzień wojny.

#StopWar

#FreeUkraine